Boşanma Kararlarının Nüfus Kayıtlarına İşlenmesi. Boşanmadan sonra nüfus kayıtlarında ne gibi değişiklikler yapılır? Boşma kararlarının nüfus müdürlüklerince kayda geçirilmesi.
BOŞANMA OLAYLARININ TESCİLİNE İLİŞKİN ESASLAR
Boşanma Nasıl olur?
Boşanma, mahkeme kararı ile evlilik birliğinin sona erdirilmesidir.
Boşanma Tarihi
Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Yabancı ülke adlî/idarî
makamlarınca verilen boşanma kararlarına yönelik Türk mahkemelerince tanıma/tenfiz kararı
verilmesi ya da 5490 sayılı Kanunun 27/A maddesine göre yetkili kurumlar tarafından aile
kütüklerine tesciline karar verilmiş olması halinde, yabancı ülke adlî/idarî makamlarınca
verilen kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak aile kütüklerine tescil edilir.
Boşanma Kararlarının Bildirimi ve Tescili
Mahkemelerce verilen boşanma kararları, mahkeme yazı işleri müdürleri
tarafından kararın düzenlenme veya kesinleştirme işlem tarihini takip eden on gün içerisinde
UYAP Bilişim Sistemi üzerinden elektronik ortamda elektronik imzalı olarak MERNİS’ e
gönderilir. Nüfus müdürlüklerince, sistem üzerinden çıktısı alınan kesinleşmiş kararlar aile
kütüklerine tescil edilir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 181 inci maddesi uyarınca, boşanma kararı
kesinleşmeden eşlerden birinin ölümü halinde, evlenme ölüm nedeniyle son bulduğundan ve
ölüm olayından sonra kesinleşen boşanma kararı infaz kabiliyeti olmayan bir nitelik
taşıdığından, kişinin ölümünden sonra kesinleşen boşanma kararları aile kütüklerine tescil
edilmez.
Bakanlıkça yayınlanarak yürürlüğe giren 20/01/1986 tarihli genelgeden önceki
mahkeme kararları kesinleşmiş olmak kaydıyla boşanma tarihi karar tarihi olarak kayıtlara
tescil edilmiş olup bu tür kayıtlar üzerinde mahkeme kararı olmadan bir düzeltme yapılmaz.
20/01/1986 tarihi öncesi verilmiş ancak bugüne kadar tescil edilmeyen ve tescil
için gönderilen tüm kararlar için boşanma tarihi, kesinleşme tarihi yazılır.
Boşanma gerçekleşmiş ancak karar kayıtlarına tescil edilmeden dünyaya gelen ve
kayıtlarına tescil edilen çocuklarına ait kayıtlar olduğu gibi muhafaza edilecek kayıtlar üzerinde
yazılı ya da mahkeme kararı olmadan herhangi bir işlem yapılmaz.
20/01/1986 tarihinden önce kesinleşmiş ancak bugüne kadar tescil edilmemiş
boşanmaya ilişkin mahkeme kararları eşlerden birinin kesinleşme tarihinden önce ölmüş ve
kayıtları ölüm nedeniyle kapalı olması halinde, Anayasa’nın amir hükmü uyarınca kesinleşen
mahkeme kararlarının tescil edilmesi zorunlu olduğundan, kayıtların düşünceler alanına “…
mahkemesinin … tarih ve sayılı …. tarihinde kesinleşmiş boşanma kararı mevcuttur.”
açıklaması yapılır.
Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi
Boşanan kadının koca hanesindeki kaydı kapatılıp önceki soyadını alarak, bu
evlenmeden önce kayıtlı bulunduğu hanedeki nüfus kaydı açılır.
Dul olarak evlenen kadının boşanması durumunda, bekârlık soyadını taşımasına
mahkemece izin verilmiş ise kadın bekârlık soyadını alarak bekârlık hanesindeki nüfus kaydı
açılır.
Dul olarak evlenen ve boşanarak önceki hanesine dönen kadın, yazılı olarak veya
e-başvuru ile talep etmesi hâlinde kapanmış olan nüfus kaydı açılarak bekârlık hanesine
bekârlık soyadı ile döner.
Dul olarak koca hanesinde kayıtlı bulunan ve koca soyadı ile birlikte bekârlık
soyadını kullanırken evlenen ve daha sonra boşanarak dul kaldığı haneye dönen kadının kaydı;
bekârlık ve koca soyadı ile birlikte canlandırılır.
Boşandığı eşinin soyadını kullanmasına izin verilen kadın, evlenmeden önceki
soyadıyla eşinin soyadını birlikte kullanmak istediğini yazılı olarak veya e-başvuru ile talep
etmesi hâlinde nüfus müdürlüğünce gerekli işlem yapılır.
Boşandığı eşinin soyadını kullanmasına izin verilen kadın, evlenmeden önceki
soyadını kullanmak istediğini yazılı olarak veya e-başvuru ile talep etmesi halinde nüfus
müdürlüğünce idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenerek gerekli işlem
yapılır.
Kocası ile birlikte Türk vatandaşlığını kazanan ya da Türk vatandaşı ile
evlenmesi nedeniyle Türk vatandaşlığını kazanıp kocasının kütüğüne kocasının soyadı ile tescil
edilen kadın boşandığı takdirde;
(a) Kadının bulunduğu yere ait aile kütüğünün son aile sıra numarasından sonra yeni bir
aile sıra numarası altında, boşanma kararında belirtilen soyadıyla tescil edilir.
(b) Boşanma kararında soyadı belirtilmemiş ya da boşanma kararı yabancı yetkili
mahkemeler tarafından verilmiş ve Türkiye’de tanınmış veya tenfiz kararına bağlanmış ya da
Kanunun 27/A maddesine göre aile kütüklerine tesciline karar verilmiş ise kadın, evlenmeden
önceki soyadı ile tescil edilir.
(c) Evlenmeden önceki soyadının tespit edilememesi halinde, Genel Müdürlükte veya
başvuru makamında bulunan vatandaşlık dosyasında bulunan belgelerdeki önceki soyadı ile
tescil edilir. Evlenmeden önceki soyadının bulunamaması veya boşanan kadının başvurusu
sağlanamadığı takdirde kadının nüfusa kayıtlı olduğu yer mülkî idare amirince soyadı verilir.
