Nüfus Müdürlüğüne Doğum Bildirimi ve Nüfus Yeni Doğan İşlemleri. Nüfus Müdürlükleri tarafından yapılmakta olan yeni doğan bebeğin kayıt işlemleri hakkında nüfus müdürlüklerine düşen işlemler ve doğum kayıt yaptıran vatandaşların yerine getirmesi gereken işlemler.
DOĞUM BİLDİRİMİNE İLİŞKİN ESASLAR
Yeni Doğan Bebeğin Nüfusa Bildirim Şekli
Doğuma ilişkin bildirimler doğumun sağlık kuruluşunda veya sağlık personeli
nezaretinde olduğunu ispatlayan rapor veya resmî belge ile nüfus müdürlüklerine veya dış
temsilciliklere yapılır.
5490 sayılı Kanunun 15 inci maddesinde yapılan değişiklikle doğum bildirimlerinin;
doğumu gerçekleştiren sağlık kuruluşlarına da yapılabilmesi sağlanmıştır.
Sağlık kuruluşunda gerçekleşen doğumlara ilişkin bildirimler, doğumu takip eden
beş iş günü içinde ve sağlık kuruluşundan ayrılmadan doğumun gerçekleştiği sağlık kuruluşuna
da yapılabilir.
Sağlık kuruluşlarında veya sağlık kuruluşları dışında sağlık personeli nezaretinde
gerçekleşen doğumlara ilişkin doğum raporları doğumu takip eden beş iş günü içinde ilgili
sağlık kuruluşu tarafından elektronik ortamda Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi
(MERNİS)’ e gönderilmesi zorunludur.
Sağlık kuruluşlarında veya sağlık personeli nezaretinde gerçekleşmeyen
doğumların bildirimi nüfus müdürlüğüne sözlü beyanla yapılabilir.
Ancak, sözlü beyanların doğruluğunun mülki idare amirinin emri ile araştırılması zorunlu
olduğundan, yapılan araştırma sonuçlanıncaya kadar bu bildirimler aile kütüğüne tescil
edilmez.
Yurt dışındaki doğum bildirimleri, yabancı makamlardan alınmış resmî belge veya
raporun dış temsilciliğe verilmesi ile yapılır. Bildirim, çocuğa konulan adın belirtildiği dilekçe,
ana ile babanın tam kimlik bilgileri ve nüfusta kayıtlı oldukları yeri gösteren belgelerle birlikte
dış temsilciliğe gönderilmesi suretiyle de yapılabilir.
26/9/2004 tarihli ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ile 4/12/2004 tarihli ve 5271
Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu uyarınca, 18 yaşından küçük iken gerçekleştiği
anlaşılan birliktelikler sonucu dünyaya gelen çocukların doğum bildirimleri; talimatta belirtilen
usul ve esaslara göre işlem yapılmakla birlikte ilgililerin mağdur olup olmadığı hususunda bir
değerlendirme yapılmadan ve suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olup
olmadığına bakılmaksızın Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir.
Ceza Kanununda çocuk deyiminden; henüz on sekiz yaşını doldurmamış kişi
anlaşılmakta ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenip çocukların mağdur olabilecekleri suçlar,
Kanunun Altıncı Bölümünde yaptırım altına alınmış olan; 103, 104 ve 105 inci maddelerinde
sırasıyla; çocukların cinsel istismarı, reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz eylemleri suç
olarak basit ve nitelikli halleri anılan maddelerde birlikte düzenlenmiştir. Anlatıma konu suç
tipleri çocuğa karşı evlilik birliği dışında gerçekleşen eylemleri cezalandırmaktadır. Türk
Medeni Kanununun ve Evlendirme Yönetmeliğinin detaylı olarak belirtilen düzenlemeleri
kapsamında evlenmiş olan 18 yaşından küçük çocuğa karşı evlilik birlikteliği içerisinde rızası
dahilinde gerçekleştirilen tipik eylemler bu suçları oluşturmayacaktır.
Türk Medeni Kanunu ve Evlendirme Yönetmeliği kapsamında on altı yaşını dolduran ve
hâkim kararına göre evlenen veya on yedi yaşını tamamlayan ve veli veya vasi ya da vesayet
makamının izni ile evlenen 18 yaşından küçüklerin, evlilik birlikteliği içinde gerçekleşen
doğum olaylarının Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmez.
Yeni Doğan Bebeğin Nüfusa Bildirim Süresi
Sağ olarak doğan çocuğun doğum bildirimi, yurt içinde doğumun gerçekleştiği
tarihten itibaren otuz gün içinde nüfus müdürlüğüne yapılır.
Sağlık kuruluşunda gerçekleşen doğumlara ilişkin bildirimler, doğumu takip eden
beş iş günü içinde ve sağlık kuruluşundan ayrılmadan doğumun gerçekleştiği sağlık kuruluşuna
da yapılabilir.
Yurt dışında sağ olarak doğan çocuğun doğum bildiriminin, altmış gün içinde dış
temsilciliğe yapılması esastır. Ancak doğuma ilişkin bildirimin yapılmamış olması halinde yurt
içinde herhangi bir nüfus müdürlüğüne de yapılır.
Yeni Doğan Bebeğin Nüfusa Bildirim Yükümlülüğü Nedir?
Bildirim; ana, baba, vasi veya kayyım, bunların bulunmaması halinde, çocuğun
büyük ana, büyük baba veya ergin kardeşleri ya da çocuğu yanında bulunduranlar tarafından,
doğumu gösteren resmî belgeye veya sözlü beyana dayalı olarak yapılır.
Doğum bildirimi ana veya baba tarafından, ana veya babadan birinin yabancı olması
halinde Türk vatandaşı olan ana veya baba tarafından yapılır. Türk vatandaşı olan ana veya
babanın ölü, gaip, kayıp olması veya bulunamaması halinde, yabancı uyruklu ana veya babanın
bildirimi üzerine de doğum olayı aile kütüklerine tescil edilebilir.
Evlilik dışında dünyaya gelen çocukların bildirimi ise ana; ananın küçük, kısıtlı,
ölmüş veya velayetin kendisinden alınmış olması durumunda çocuk için atanacak vasi ya da
kayyımları tarafından yapılır.
15 yaşını bitirmiş küçük, kanuni temsilcisinin iznine ihtiyaç olmadan doğum
bildiriminde bulunabilir. Ancak doğumun aile kütüğüne tescilinden sonra Türk Medeni
Kanununun 404 üncü maddesi uyarınca çocuğa vasi atanması için durum vesayet makamına
bildirilir.
4.3.3. Resmî vekiller, çocuğa verilecek adın belirtildiği vekâletnameyi ibraz etmek
suretiyle müvekkilleri adına bildirimde bulunabilirler.
24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu uyarınca, yetiştirme
yurtları, bakım evleri ve benzeri yerlerin sorumluları ile kişiler; yanlarında çalıştırdıkları veya
barındırdıkları çocuk veya erginlerin kimlik kartını kontrol etmek, aile kütüklerine kayıtlı
olmayanların tescillerini sağlamak için nüfus müdürlüklerine beyanda bulunmak ve gerekli
işlemleri yaptırmakla görevlidirler.
Kolluk görevlileri; kimlik kontrolleri veya herhangi bir işlem nedeniyle kimliğini
ispat edemeyenlerle, nüfusta kayıtlı olmadığını tespit ettikleri kişileri, haklarında gerekli
işlemleri yaptıktan sonra düzenleyecekleri evrakı o yerdeki nüfus müdürlüğüne bildirmekle
yükümlüdür.
Okul müdürleri; okula kayıt için başvuran çocuklardan nüfusa kayıtlı olmayanların
beyana dayalı kimlikleri ile baba, ana, vasi veya kayyımlarının kimliklerini ve adreslerini o
yerin nüfus müdürlüğüne bildirmekle görevlidir.
Kamu veya özel kurumlar iş verecekleri kişilerden kimlik kartını istemekle, nüfusta
kayıtlı olmadıklarını anladıkları kişilerin beyana dayalı kimlik ve adreslerini nüfus
müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdür.
Nüfus müdürlükleri, süresi içerisinde bildirilmemiş çocukların veya nüfusa tescil
edilmemiş erginlerin varlığını haber aldıkları takdirde; erginlerin kendilerini, çocukların veli,
vasi veya kayyımlarını, bunların bulunmaması halinde büyük ana, büyük baba veya
kardeşlerini, çocukları yanlarında bulunduranları ya da muhtarları doğum bildiriminde
bulunmak üzere beyana davet etmeye yetkilidirler. Bu şekilde yapılan bildirimler gerektiğinde
kolluk görevlilerine soruşturma ve araştırma yaptırılır, yaptırılan araştırma sonucunda;
(a) Ana ve babanın tespiti halinde sözlü beyanda bulunmak üzere nüfus müdürlüğüne
davet edilir.
(b) Yapılan soruşturma ve incelemeye rağmen ana veya babanın tespit edilememesi
halinde çocuk yerleşim yeri veya bulunduğu yerin idarî biriminin aile kütüğünün son aile kütük
sıra numarasından sonra gelmek üzere yeni bir aile kütük sıra numarası altında tescil edilir. Ana
veya babanın daha sonra ortaya çıkarak, çocukla aralarında soybağı bulunduğuna dair resmî bir
belge ibraz etmesi halinde çocuk ana veya baba kütüğüne nakledilir.
