Nüfus Müdürlüklerince Ad ve Soyad Değişikliği Yapılabilir mi? Adımı nasıl değiştirebilirim? Soyadımı nasıl değiştirebilirim? Nüfus dairesi ad ve soyad değişikliğine ilişkin uygulama esasları.
7196 sayılı Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun 24/12/2019 tarih ve 30998 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
Söz konusu Kanunla 5490 sayılı Kanuna eklenen Geçici 11 inci Maddede “(1) Kişinin üç yıl
içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması
kaydıyla; 21/6/1934 tarih ve 2525 sayılı Soyadı Kanununun 3 üncü maddesine aykırı soyadları ile yazım
ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan,
genel ahlaka uygun olmayan, toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen ad ve soyadları,
mahkeme kararı aranmaksızın il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak
üzere değiştirilebilir. İl ve ilçe idare kurullarının vereceği karar kesindir. Soyadı değiştirilen erkek ise
kendisi ile birlikte varsa eşinin ve müracaat tarihinde ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilir.
Soyadı değiştirilen kadın ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocukları varsa onların da
soyadları düzeltilir. Bu maddede belirlenen sürenin bir katına kadar uzatılmasında Cumhurbaşkanı
yetkilidir.” hükmü yer almıştır.
Ad ve soyadının değiştirilmesine yönelik taleplerin il ve ilçe idare kurulunun
değerlendirilmesinde göz önünde bulundurulacak hususlar aşağıda yer almaktadır:
I. AD VE SOYADININ DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR
1. Ad kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan ilgili kişilerin yazılı talebi olmadan resen ad
ve/veya soyadı düzeltilmeyecektir.
2. 2525 sayılı Soyadı Kanununun 3 üncü maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası
veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan veya genel ahlaka
uygun olmayan, toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen ve günümüzde yaygın olarak
belirli bir cinsiyete özgü olduğu düşünülen adların değiştirilmesine ilişkin talepler il ve ilçe idare
kurulları tarafından değerlendirilecektir.
3. İl veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere ad ve/veya soyadı
değiştirilebilir. Ad ve/veya soyadlarının düzeltmesi ve değiştirilmesi il ve ilçe idare kurullarının
takdirindedir. İl veya ilçe idare kurullarının vereceği karar kesindir.
4. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 405 ve 406 ncı maddeleri uyarınca kesinleşmiş
kısıtlama kararı bulunan kişilerin talebi, vasilerinin de ad ve/veya soyadı değişikliği talebine ilişkin
yazılı izninin olması kaydıyla il ve ilçe idare kurullarınca değerlendirmeye alınacaktır.
5. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 407 nci maddesi “Bir yıl veya daha uzun süreli
özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır.” hükmündedir. Bu madde uyarınca
kısıtlanan hükümlülerin Cumhuriyet savcılığı kanalı ile müracaatta bulunmaları halinde vasilerinin de
ad ve/veya soyadı değişikliği talebine ilişkin yazılı izninin olması kaydıyla hükümlünün talebi il ve ilçe
idare kurullarınca değerlendirmeye alınacaktır.
6. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 408 inci maddesinde belirtilen ve ayırt etme gücüne
sahip olup yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi
yönetemeyen kişilerin kendi istekleri üzerine verilen ve kesinleşmiş olan kısıtlama kararının bulunması
ve vasilerinin de ad ve/veya soyadı değişikliği talebine ilişkin yazılı izninin olması kaydıyla dilekçeleri
kabul edilip işleme alınacaktır.
7. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde tutuklu bulunan kişilerin Cumhuriyet savcılıkları
kanalıyla tutuklu bulundukları yerin nüfus müdürlüğüne müracaatları halinde ad ve/veya soyadı
değişikliğine ilişkin yazılı talepleri kabul edilip işleme alınacaktır.
8. Kişinin; ad ve/veya soyadı, dayanak belgesine uygun şekilde aile kütüklerine tescil
edilmesine rağmen evlenme, yer değiştirme, evlat edinilme gibi nedenlerle kaydın taşınması sırasında
hatalı yazılmış ve bu ad ve/veya soyadı, uzun yıllar okul, askerlik, evlenme ve boşanma gibi
işlemlerinde kullanılmış ise ilgililerin açık kaydına hatalı tescil edilen ad ve/veya soyadının muhafaza
edilip kapalı kaydındaki ad ve/veya soyadının açık kaydına göre düzeltilmesine ilişkin yazılı talebinin
olması halinde bu talebi il ve ilçe idare kurullarınca kabul edilip işleme alınacaktır.
Sadece bu maddeyle sınırlı kalmak üzere ilgilinin kapalı kayıtlarında da düzeltme işlemi
yapılacaktır.
9. Ad ve/veya soyadı düzeltmelerine ilişkin taleplerde 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve
Tatbiki Hakkında Kanun, 2525 sayılı Soyadı Kanunu ve Soyadı Nizamnamesinde yer alan mevzuat
hükümleri göz önünde bulundurulacaktır.
Yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişikliği
olup olmadığı hususlarında ise Türk Dil Kurumu Başkanlığının Yazım Kılavuzu ile 08/04/2013 tarih ve
35620 sayılı talimat ekindeki Türk Dil Kurumu Başkanlığının 14/01/2013 tarihli ve 21 sayılı yazısından
istifade edilecektir.
10. 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 59 uncu maddesinde “Gerek il gerek ilçe idare
kurullarından kuruma dâhil olmayan idare şubelerinin başkanları kendi idarelerine ait idari ve istişari
işlerin görüşülmesinde üye sıfatıyla çağrılarak o iş hakkında gerekli izahatı verir ve oya katılırlar.”
hükmü uyarınca il ve ilçe nüfus müdürleri, ad ve soyadların düzeltilmesine ilişkin görüşlerini bildirmek
üzere idare kurul toplantılarına katılacaktır.
11. İl ve ilçe idare kurullarınca verilen ad ve/veya soyadı değiştirme kararları ile ilgili olarak;
nüfus kaydının düşünceler alanına “………il veya ilçe idare kurulunun …./…./……. tarihli ve …….
sayılı kararı ile adı ve/veya soyadı “…..” iken “….…” olarak düzeltilmiştir.” şeklinde açıklama
yapılacaktır.
12. Soyadını değiştiren erkek ise kendisi ile birlikte eş ve ergin olmayan çocuklarının, soyadını
değiştiren kadın; evli değil ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocuklarının soyadları sistem
tarafından değiştirilecektir. Adını değiştiren kişinin çocuklarının baba veya ana adı ergin olup
olmadıklarına bakılmaksızın yine sistem tarafından değiştirilecektir. Bu nedenle il veya ilçe idare
kurulunca bu durumdaki kişiler için ayrıca karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
13. Kişilerin mevcut isimlerine ikinci/üçüncü isim eklenmesine veya mevcut iki/üç isminden
birinin/ikisinin çıkarılmasına, evli kadının evlilik hanesinde sadece bekarlık soyadını kullanmasına,
velayeti elinde bulunduran annenin çocuğuna bekarlık soyadını vermesine, medeni hali “dul” olarak
koca hanesinde kayıtlı bulunan kadının bu hanede kendisinin ve ergin olmayan çocuklarının soyadını
değiştirmesine ve Türk vatandaşlığını kazanan kişilerin ad/soyadının değişikliğine yönelik talepleri bu
Kanunun kapsamı dışındadır. Bu yoldaki talepler il ve ilçe idare kurullarınca reddedilecektir.
14. Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını
kaybedenlerin Mavi Kartlılar Kütüğündeki ad ve soyadlarının düzeltilmesine ilişkin talepleri bu
Kanunun kapsamı dışındadır. Bu yoldaki talepler il ve ilçe idare kurullarınca reddedilecektir.
15. Ölmüş olan kişilerin ad ve/veya soyadında değişiklik yapılmasına ilişkin talepler il ve ilçe
idare kurullarına sunulmaksızın reddedilecektir.
16. İl veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere ad ve/veya
soyadı değiştirilecektir. 7039 sayılı Kanunla getirilen değişiklik kapsamına girmediği için reddedilen;
genel ahlaka uygun olmayan ve toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen adların
değiştirilmesine yönelik talepler il ve ilçe idare kurulları tarafından yeniden değerlendirilecektir. Ancak
aynı Kanun kapsamında yazım ve imla hatalarına bağlı olarak değiştirilen adlara ilişkin talepler kabul
edilip işleme alınmayacaktır.
17. Ad ve/veya soyadlarındaki düzeltmelerle ilgili talepler yukarıda belirtilen mevzuat
hükümleri ve bu Genelgede belirtilen esaslar doğrultusunda il ve ilçe idare kurullarınca karara
bağlanacaktır.
II. MÜRACAAT
1-Kanun hükmü gereğince ad ve/veya soyadı değiştirme talebi bulunan kişinin yerleşim
yerinin bulunduğu yerin nüfus müdürlüğüne müracaatı esastır. Bu nedenle il veya ilçe idare kurulunun
yerleşim yeri dışındaki nüfus müdürlüklerine yapılan müracaatlar kabul edilmeyecektir.
Müracaatın bizzat ilgili kişi tarafından veya ad ve/veya soyadı değiştirilmesine yönelik bilgileri
ihtiva eden vekâletnameyi ibraz eden vekili tarafından da yapılması mümkündür.
Yerleşim yeri aynı olan ailenin ergin çocukları soyadı değişikliğine ilişkin talepleri için ana ve
babaları ile birlikte müracaat edebilecektir.
Yerleşim yeri yurt dışında bulunan vatandaşlarımızın ad ve/veya soyadı değişikliğine ilişkin
talepleri dış temsilciliklerimize yapılacaktır. Dış temsilcilikler tarafından bu talepler il veya ilçe idare
kurullarınca değerlendirilmek üzere ilgililerin aile kütüğünde kayıtlı olduğu yerin valilik veya
kaymakamlığına intikal ettirilecektir.
2-. 7196 sayılı Kanun gereğince ad ve/veya soyadı değişikliğine ilişkin müracaatlar 24/12/2022
tarihinde mesai saati bitimine kadar kabul edilecektir. Bu tarihten sonra yapılacak olan müracaatlar ise
kabul edilip işleme alınmayacaktır.
III. KAYIT İŞLEMLERİ
1-. Nüfus müdürlüklerine intikal eden ad ve/veya soyadı değişikliği taleplerine ilişkin dilekçeler
kayıt altına alınarak talepte bulunanların adı, soyadı, talep konusu ve başvuru tarihi, evrak kayıt
numarasının yer aldığı bir liste düzenlenecektir. Düzenlenen bu liste yerleşim yeri adresini gösterir
nüfus kayıt örnekleri ile birlikte yazı ekinde iş yoğunluğuna göre belirlenecek aralıklarla il veya ilçe
idare kurullarına teslim edilecektir. Ad ve/veya soyadı düzeltilmesine yönelik işlemlerin sekretaryası il
ve ilçe idare kurullarınca yürütülecektir.
IV. DÜZELTME KARARLARININ ALINMASI
1. İl veya ilçe idare kurulu tarafından verilecek tek veya toplu kararlara göre nüfus
müdürlüklerince ilgililerin ad ve/veya soyadlarında gerekli düzeltme yapılacaktır.
2. Ad ve/veya soyadlarında yapılması talep edilen düzeltmelerde kişinin aile kütüğündeki son
durumunu gösterir nüfus kayıt örneğindeki bilgiler esas alınarak değerlendirme yapılır. Ayrıca Nüfus
Müdürlüklerinden zorunlu haller dışında kişinin tesciline esas olan dayanak belgesi ya da soyadı
defterinden örnek istenmeyecektir.
V. DÜZELTME KARARLARININ TESCİLİ
1. MERNİS Uygulama Yazılımında yer alan İdarece Kayıt Düzeltme Modülü/5490 Sayılı
Kanun Geçici Madde (11) Kapsamında Ad ve Soyadı Güncellemesi seçeneği eklenmiştir. Tescil
esnasında il veya ilçe idare kurulu kararına ait bilgilerin girilmesi zorunludur.
İdare kurulunun verilen karar birden fazla kişinin ad ve/veya soyadında düzeltme yapılmasına
ilişkin toplu bir karar ise bu kararın aslı düzeltme yapılan ilk kişiye ait VGF-22 formuna iliştirilecek,
diğer kişilere ait VGF-22 formlarına il veya ilçe idare kurulu kararı eklenmeyecektir. Sadece formun
düşünceler alanına “il veya ilçe idare kurulunun …/…./…. tarihli ve ….. sayılı kararı … özel kütük …sıra nolu VGF-22 formu ekindedir.” Açıklaması yapılarak düzeltmeye esas olan dayanak belgesi ile
form ilişkilendirilecektir.
İl veya ilçe idare kurulunca ilgilinin ad ve/veya soyadı değişikliği talebine ilişkin dilekçesi idare
kurulu kararı ile birlikte gönderilmiş ise dilekçe VGF-22 formuna eklenecektir. İdare kurulu kararı
ekinde ilgilinin dilekçesinin gönderilmemesi durumunda ise sadece idare kurulu kararı işlem yapmak
için yeterli olacaktır.
VI. KAPALI KAYITLARDA AD VE SOYADI DÜZELTMESİ
1. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 14 üncü maddesi hükmü uyarınca kapalı
kayıtlardaki hatalı yazılmış olan ad ve/veya soyadı il ve ilçe idare kurulu kararlarına dayanılarak
28/10/2016 tarihli ve 99484 sayılı talimat gereğince düzeltilecektir.
2. İl ve ilçe idare kurulunun kişilerin sadece açık kayıtlarında ad ve/veya soyadlarının
değiştirilmesine yönelik verilen kararlar; ilgililerin kapalı kayıtlarına tescil edilmeyecektir.
Bu Genelgenin, il ve ilçe idare kurulları ile ilçe nüfus müdürlüklerine dağıtımı il nüfus ve
vatandaşlık müdürlüklerince yapılacaktır.
İlgi (a) genelge ve ilgi (b) talimat yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgilerini ve gereğini arz ve rica ederim.
